Houtimitatie in Staphorster volkskunst centraal in expositie jubilerend museum  

 

Heldergele vlakken, oranjebruine biezen en sjabloonmotieven met soms een groen kader. Veel traditionele Staphorster interieurs worden gekenmerkt door de geschilderde houtimitatie op deuren, kozijnen, wandbetimmering en meubels. Dit neuteboom, zoals de decoratieschilderkunst in het plaatselijke dialect wordt genoemd, is het onderwerp van de nieuwe tentoonstelling in Museum Staphorst. Er zijn vanaf zaterdag 2 april meubels, interieuronderdelen, gereedschappen en benodigdheden te zien, afkomstig uit eigen en particuliere verzamelingen.   

Pure decoratieschilderkunst  

Het aanbrengen van houtimitatie als bescherming of verfraaiing van houten meubels kwam de afgelopen eeuwen in heel Nederland voor. In Staphorst ontwikkelde deze techniek zich vanaf het eind van de 19e eeuw tot het neuteboom dat tot op de dag van vandaag heeft standgehouden. Behalve op binnendeuren, bedstededeuren, schoorsteenboezems en raamkozijnen is het neuteboom te vinden op bijvoorbeeld kleerkisten, hangvitrines, raamhorren, turfbakken, stoelen en stoven. Later breidde het arsenaal zich uit naar kapstokken, lectuurbakken, dienbladen en plantentafeltjes. Neuteboom is niet een natuurgetrouwe houtimitatie, maar pure decoratieschilderkunst aangebracht door lokale huisschilders, ieder met een eigen stijl. Wie het aandurfde probeerde het zelf, overigens met wisselend resultaat.

Veertigjarig jubileum  

Met de expositie “Neuteboom. Van houtimitatie naar decoratie” trapt het jubilerende museum het nieuwe culturele seizoen af. Op 9 juni is het veertig jaar geleden dat Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Claus met het planten van een eik de openingshandeling van het museum verrichtte. In de jubileumtentoonstelling op de begane grond van het museum worden objecten en verhalen uit veertig jaar verzamelgeschiedenis gepresenteerd.

Maar er gebeurt dit jaar meer. Van 26 april tot 21 mei is de reizende tentoonstelling “Van A (Almelo) tot Z (Zwolle). 70 jaar Molukkers in Overijssel” te zien.

Vanaf 23 mei exposeert de bekende Staphorster fotograaf Jaco Hoeve (1985) een dwarsdoorsnede van zijn werk.

Tenslotte is op de benedenverdieping een verzameling deuren te zien die beschilderd zijn in het zogenoemde appelblossem. Deze interieurversiering met ossenbloedrode grond waarop gestileerde bloemranken zijn aangebracht is een eerdere mode dan het neuteboom. En daarmee is de cirkel weer rond.