De financiële situatie van gemeenten is de laatste jaren niet zo goed geweest als nu. Overijssel heeft in haar rol als financieel toezichthouder voor 2023 daarom besloten tot repressief toezicht: daarmee geven de Overijsselse gemeenten uitvoering aan hun begroting zonder toestemming van de provincie.

Ondanks het feit dat de financiële positie van gemeenten op dit moment goed is, zijn er nog vele onzekerheden.

Gemeenteraadsverkiezingen 2022

In maart 2022 hebben gemeentelijke verkiezingen plaatsgevonden en zijn er (nieuwe) coalities gevormd. De ambities van de nieuwe coalities zijn verwerkt in de begrotingsbeelden 2023 of worden volgend jaar opgenomen in de gemeentelijke begrotingen.

Een positief financieel beeld van gemeenten maar onzekerheid blijft

Ondanks het positieve beeld over 2023 zijn er nog veel onzekerheden ten aanzien van de toekomstige ontwikkelingen binnen het gemeentefonds. Deze ontwikkelingen kunnen grote impact hebben op de financiële positie van de gemeenten. Het gemeentefonds is het belangrijkste inkomstenbron van de gemeente (ongeveer 60%).

Tevens zien we een tendens dat de kosten jeugdzorg weer oplopen na corona. Daarnaast verloopt de invulling van de hervormingsagenda “stroef”. De uitvoering van de jeugdzorg blijft een belangrijk aandachtspunt bij de gemeenten en het Rijk.

Landelijk staan de gemeenten aan de vooravond van de uitvoering van het beleid rond onderwerpen zoals Wonen, Stikstof en Duurzaamheid. Hier is veel onzekerheid, omdat het Rijk nog onvoldoende kaders heeft geformuleerd en geen financiële middelen voor de uitvoering door gemeenten heeft gereserveerd. Wij zien dat gemeenten en ook de provincie hiermee worstelen. De uitvoering zal grote impact hebben op de gemeenten en provincie.

Wat ook onzekerheid geeft zijn de grote mondiale ontwikkelingen zoals het klimaat, de oorlog, vluchtelingen en de energiecrisis. Deze ontwikkelingen krijgen een steeds grotere invloed op de gemeenten.

Ondanks al deze ontwikkelingen zijn de gemeenten in Overijssel er in geslaagd een solide financiële basis te presenteren. Dat geeft ons vertrouwen voor de toekomst.

Ik ben blij te zien dat het financieel goed gaat bij de Overijsselse gemeenten. Ondanks de zware periodes waarin we hebben gezeten is het meest positieve in jaren. Het zou mooi zijn als wij met alle uitdagingen waar we mee te maken hebben deze positieve lijn kunnen doorzetten.

Monique van Haaf
gedeputeerde financieel toezicht