Museum Staphorst organiseert tot 31oktober 2020 een tentoonstelling met schilderijen, aquarellen en tekeningen van Jo Koster, Jan Sluijters en Stien Eelsingh uit de periode van 1900 – 1964. Zoals veel kunstenaars werden zij gefascineerd door het kleurige dorp met haar inwoners, de eenvoud van het leven en de verbondenheid in de gemeenschap. De drang om het stadse leven achter zich te laten en de schitterende landschappen en vergezichten van de rurale omgeving vast te leggen was in deze periode in trek. Het afreizen naar plattelandsgemeenschappen werd ingezet door Millet en Barbizon en er vormden zich kunstkolonies. Laren, Bergen en Domburg waren hier voorbeelden van. Voor kunstenaars die nog op zoek waren naar ongerepte gebieden qua natuur en klederdracht was Staphorst een goed alternatief. Zo kwam ook Staphorst steeds vaker in trek met haar lange wegen, de huizen, het boerenlandschap en de bijzondere cultuur. Veel kunstenaars kwamen voor langere of kortere tijd of kwamen regelmatig terug. Alleen Stien Eelsingh bleef tot haar dood in 1964 in Staphorst wonen. 

Sluijters was één van de eersten die om deze reden naar Staphorst kwam. De Staphorsters die hij schilderde zijn enerzijds stoer, hardwerkende boeren en boerinnen. Anderzijds tekende hij jonge vrouwen met teder-blanke gelaatskleuren en smalle, bijna gestileerde lijven. Hij was getroffen door het harde lot van de Staphorster bevolking, hun afzondering, hun in de aarde geworteld bestaan. Pas later, terug in Amsterdam, ij het tot de sombere deformaties gekomen die uiteindelijk zouden uitmonden in het slotwerk: de Staphorster familie, waarvan een voorstudie op de tentoonstelling aanwezig is.

Ook Jo Koster kwam geregeld in Staphorst. Grote waardering had ze voor de Staphorsters, die volgens haar volkomen zichzelf waren gebleven. Ze werd door de gemeenschap snel geaccepteerd. Het werk van Jo Koster is kleurig en realistisch. Het licht weergeven is een belangrijk thema in haar werk. Haar favoriete onderwerpen waren boeren, landschappen en interieurs. Zij zag het ‘kleurige, intieme en pittoreske leven der Staphorsters en kent hun vrolijkheid die niet uitbundig is’. Terwijl Sluijters juist getroffen werd door de ‘… mensen die er leven in lage boerenhutten en woningen en het zware geboomte. Vandaar de toon waarin ik al deze landschappen schilderde. In het hiermee willen uitdrukken de melancholie van Staphorst’. 

Stien Eelsingh heeft van 1942 tot 1964 in Staphorst gewoond. Dit bracht haar dicht bij de Staphorster gemeenschap. Zij putte veel inspiratie uit deze verbondenheid. Haar werk is in eerste instantie nog realistisch, gedetailleerd en herkenbaar. Later gaat het steeds meer naar de essentie toe in een meer expressionistische stijl. Haar stijl werd sober, sterk gestileerd met grote gestructureerde kleurvlakken omgeven door zware contouren. 

Met deze expositie wil het museum de verschillende visies van deze kunstenaars op Staphorst en haar bewoners laten zien. De focus zal daarbij liggen op de Staphorster vrouw en haar omgeving. Het gaat om minder bekende werken, afkomstig uit musea en particulier bezit.

Verslagje van donderdagochtend 4 juni:

De expositie waarin werk van drie schilders die begin 90 er jaren Staphorst schilderden voor zover bekend voor het eerst samen te zien in één expositie. De schilderijen spreken voor zich, er zijn geen woorden voor nodig om het leven van de gemeenschap weer te geven.  De dank voor deze expositie gaat dan ook uit naar de bruikleengevers, waaronder particulieren en musea. 

Daarnaast refereerde Jenneke Bos (expositiecommissie) aan de foto’s van dokter de Jong die in de vijftig, zestiger jaren veel van Staphorst heeft gefotografeerd. Deze foto’s tonen ook een beeld van het dagelijkse leven, in de lijn zoals ook de schilders die hebben vastgelegd Jenneke kreeg van de voorzitter een nieuw Gastenboek, waarin de gasten hun bevindingen van de expositie kunnen vastleggen. 

Dhr. Schaafsma van het Prins Bernhard Cultuurfonds gaf een compliment over het samenbrengen van een expositie van deze drie schilders. De voorbereiding had anderhalf jaar gekost, waarvan hij aangaf dat dit een prestatie was. Uit ervaring wist hij dat de voorbereiding vaak meerdere jaren kunnen duren. Schilderijen die een bijdrage aan het tonen van het Cultureel Historisch Hart van Staphorst. Om hun waardering hierover uit te spreken overhandigde hij een cheque van € 2500 aan de voorzitter, Jan Talen. 

Naast de tijdelijke expositie van de drie schilders is er ook een kleine expositie van De Engelandvaarder Jan Trompetter. Deze expositie zou aansluiten bij de terugblik op 75 jaar bevrijding. Veel van de voorwerpen die tentoongespreid worden zijn van Jan Trompetter zelf en ter beschikking gesteld door een neef. 

Jaarlijks wordt er ook aandacht besteed aan een traditioneel ambacht naar moderne bedrijvigheid. Dit jaar gaat het over de metaal.

Verder werd er even stilgestaan bij de weefruimte die opnieuw is ingericht met meer informatie over het weven van de stoffen die voor de klederdracht werd gebruikt. Dit is onderdeel van de structurele expositie.Verder werd er nog een dankwoord uitgesproken over de drie andere subsidienten, VSB fonds, Gifted Art en De Gijzelaar Hintzenfonds.

© Museum Staphorst