In het Duitse Neuengamme zal dit najaar een monument worden geplaatst speciaal voor de daar omgekomen Staphorster mannen na de razzia in 1944.

In voormalig concentratiekamp Neuengamme, bij Hamburg, staat een gedenkteken voor de 43.000 doden die er in de Tweede Wereldoorlog vielen, waaronder twintig mannen uit Staphorst. Speciaal ter ere van deze mannen en hun nabestaanden zal er dit jaar een Staphorster monument in het Duitse kamp worden geplaatst. Door Staphorsters zelf.

De onthulling zal mogelijk plaatsvinden op 30 of 31 augustus, de data waarop in 1944 deze twintig willekeurige mannen werden opgepakt en een aantal dagen later, op 9 september, als represaille-gijzelaars in kamp Amersfoort gevangen werden gezet. Ook deze septemberdag wordt als mogelijke datum genoemd.

Geen vrijlating, maar concentratiekamp

De aanleiding was een verzetsdaad waarbij commandant Hopman van kamp Beugelen gewond raakte. Als op 6 september SS’er Van der Schatte Olivier door het verzet wordt neergeschoten, wordt de aanvankelijke vrijlating van de Staphorsters omgezet in een transport naar Neuengamme.

In het kamp werden de mannen aan het werk gezet. Ze moesten tankgrachten graven en hard werken in de steenfabriek of buitenkampen. De omstandigheden waren verschrikkelijk en mannen stierven aan ziektes en ondervoeding. Of kwamen om door geweld.

Niemand is dan ook terug gekeerd, behalve Jan Massier. De man werd door de Engelsen na de bevrijding naar een ziekenhuis gebracht, maar is nooit meer gezien.

Aan onze stand verplicht’

Al eerder bezochten nabestaanden het kamp. Vorig jaar herdachten op initiatief van de Historische Vereniging Staphorst en ondernemer Roelof Talen, vijftig nabestaanden en betrokkenen de Staphorster mannen in Neuengamme.

Het initiatief om speciaal voor de deze groep een monument te plaatsen wordt in Staphorst breed gedragen. Het wordt een stalen monument dat door Staphorsters zelf wordt gecreëerd, getransporteerd en geplaatst. “We hebben in het dorp veel te lang te weinig gedaan. Er zijn nu nog nabestaanden die in leven zijn. Daarom is het belangrijk dat wij dit nu doen”, zegt voorzitter van de Historische Vereniging Staphorst Henk Koobs. “We zijn dat aan onze stand verplicht.”